මීළඟ හරිත විප්ලවය ඩිජිටල් වනු ඇත

කෘෂිකර්මාන්තය දශක ගණනාවක් තිස්සේ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ආර්ථිකයන්හි කොඳු නාරටිය ලෙස සැලකුණද, එය අවම වශයෙන් නවීකරණය වූ කර්මාන්තයක් ලෙස පවතී. ශ්‍රී ලංකාවේ සහ දකුණු ආසියාව පුරා ගොවීන්, සොබාදහමේ අවිනිශ්චිතතාවය සහ වෙළඳපොළේ අකාර්යක්ෂමතාවය අතර සිරවී සිටිති. ඔවුන් දක්ෂ ලෙස වගා කළත්, උපාය මාර්ගයක් නොමැතිව විකුණති. ඔවුන් නුවණින් වැඩ කළත්, දත්ත නොමැතිව වැඩ කරති.

කෘෂිකර්මාන්තයේ මීළඟ විප්ලවය පැමිණෙන්නේ විශාල ට්‍රැක්ටර් හෝ ගැඹුරු ළිං වලින් නොව, වඩාත් බුද්ධිමත් තීරණ වලිනි.

Edge-AI සහ කෘෂි තාක්ෂණය (AgriTech) එකට එකතු වන්නේය. Edge-AI යනු දත්ත විශ්ලේෂණය, දුරස්ථ සේවාදායකයක (server) නොව, ගොවිපළේදීම සිදුකරන තාක්ෂණයකි. එමඟින් ගොවියා පසෙන් හිස එසවීමටත් පෙර, ගොවිපළට තත්ත්වය දැනී, සිතා බලා, ප්‍රතිචාර දැක්වීමට හැකි වේ.

'ඉදසර' හි අපි මෙය දකින්නේ ගොවියා, වෙළඳපොළ දෙන මිල භාරගන්නා කෙනෙක් (price taker) වෙනුවට, බුද්ධිමත් ව්‍යවසායක නිර්මාතෘවරයෙකු බවට පරිවර්තනය කිරීමක් ලෙසයි.

ගොවියාගේ උභතෝකෝටිකය: බලයක් නොමැති දැනුම

සෑම ගොවියෙක්ම වර්ෂාව, පළිබෝධකයන්, මිල ගණන් සහ කන්නයන් වැනි රටා දැනටමත් තේරුම් ගෙන සිටී. ඔවුන්ට නැත්තේ ඒ දැනුම ඒකාබද්ධ කිරීමේ හැකියාවයි. දත්ත සෑම විටම ගලා ගියේ ගොවිපළේ සිට ඉහළටය. තොරතුරු නැවත පැමිණෙන විට බොහෝ විට ප්‍රමාද වැඩිය.

Edge-AI මෙම දිශාව ආපසු හරවයි. එය බුද්ධිය විමධ්‍යගත කරයි. කොළඹින් තොරතුරු එනතෙක් බලා සිටිනවා වෙනුවට, තිස්සමහාරාමයේ ගොවියෙකුට දැන් සංවේදක, චන්ද්‍රිකා සහ ස්මාර්ට්ෆෝන් මගින් බලගන්වන ලද බෝග-විශේෂිත ඇඟවීම්, අස්වනු අනාවැකි සහ ඉල්ලුම් පුරෝකථන තත්‍ය කාලීනව ලබා ගත හැකිය.

දත්ත හිඟකමේ සිට දත්ත ස්වෛරීත්වය දක්වා

කෘෂි තාක්ෂණයේ පොරොන්දුව දත්ත සඳහා ප්‍රවේශය පමණක් නොව, එහි අයිතිය ද වේ. ගොවීන් තමන්ගේම තොරතුරු පාලනය කරන විට, ඔවුන්ට කේවල් කිරීමේ බලය, සැලසුම් කිරීමේ හැකියාව සහ අනාවැකි කීමේ හැකියාව ලැබේ.

උදාහරණයක් ලෙස, අපගේ දකුණු පළාතේ නියමු ව්‍යාපෘති, පසේ තෙතමනය, උෂ්ණත්වය සහ පෝෂක සංයුතිය මනින IoT උපාංගවලින් ගොවීන් සන්නද්ධ කරයි. දත්ත විශ්ලේෂණය කරන්නේ අධිවේගී අන්තර්ජාල හෝ මිල අධික cloud පද්ධති අවශ්‍ය නොවන, කුඩා, දැරිය හැකි Edge-AI උපාංග මගිනි. ඔවුන්ට ක්ෂණිකව තොරතුරු ලැබේ: ජලය දැමිය යුත්තේ කවදාද, අස්වනු නෙළිය යුත්තේ කවදාද, සහ අපේක්ෂා කළ යුතු අස්වැන්න කුමක්ද යන්න.

වට්ටක්කා ප්‍රශ්නය: අපතේ යාමක්, නුවණක් බවට පත් වූ හැටි

අපගේ එක් අමතක නොවන පරිවර්තනයක් ආරම්භ වූයේ වට්ටක්කා වැනි සරල දෙයකිනි. දකුණු පළාතේ ගොවීන් කණ්ඩායමක් පුනරාවර්තන අර්බුදයකට මුහුණ දුන්හ: කන්නයේදී අධික ලෙස සැපයුම ඇතිවීම. මිල පහත වැටුණි, නිෂ්පාදන නරක් විය, සහ ආදායම් අහිමි විය.

'ඉදසර' හි ක්‍රමවේද යොදාගත් විට, ගොවීන්ට වැටහුණේ ඔවුන්ගේ ගැටලුව නිෂ්පාදනය නොව, පුරෝකථනය බවයි.

අපි එක්ව ඔවුන්ගේ අභියෝගය බහු-ස්ථර අවස්ථාවක් ලෙස නැවත රාමු කළෙමු:

1. ක්ෂණික විසඳුම: අතිරික්තය නාගරික ගැනුම්කරුවන්ට බෙදා හැරීම සඳහා ලොජිස්ටික් පද්ධතියක් සංවර්ධනය කිරීම.

2. අතරමැදි විසඳුම: වට්ටක්කා ඉස්ම (puree), ස්නැක්ස් වැනි අගය එකතු කළ නිෂ්පාදන නිර්මාණය කිරීම.

3. දිගුකාලීන විසඳුම: වගා චක්‍ර විශ්ලේෂණය කිරීමට සහ ඉල්ලුම පුරෝකථනය කිරීමට Edge-AI භාවිතා කිරීම, එමඟින් අධි-නිෂ්පාදනය සිදුවීමට පෙර වැළැක්වීම.

එක් කන්නයක් තුළ, එකම බෝගය අලාභයේ සිට වාසියක් බවට පත් විය. ගොවීන් වට්ටක්කා විකුණුවා පමණක් නොව, ඔවුන් ඒ වටා දත්ත මත පදනම් වූ ව්‍යාපාරයක් ගොඩනැගූහ. ගොවියෙකුගේ සිට නිර්මාතෘවරයෙකු වීම යනු මෙයයි.