රැකියා හැකියාවෙන් ජීවිතය ජයගනිමු
- Idasara
- Sep 4
- 3 min read
Updated: Sep 5
හැඳින්වීම
පසුගිය ලිපි හත පුරා, අප "රැකියා හැකියාව" නමැති සංකල්පය විවිධ පැතිකඩ ඔස්සේ විමර්ශනය කළෙමු. එහි සැබෑ අරුත, අපගේ අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ ඇති හිඩැස්, එය ගොඩනඟා ගැනීමට අවශ්‍ය විනය සහ ආකල්ප මෙන්ම, ඒ සඳහා වන ප්‍රායෝගික මංපෙත් ද අප විග්‍රහ කළෙමු. මෙම ලිපි මාලාවේ සමාප්තිය සනිටුහන් කරන මෙම ලිපියේ අරමුණ වන්නේ, එම සියලු අදහස් එක්තැන් කර, රැකියා හැකියාව යනු හුදෙක් රැකියාවක් ලබා ගැනීමේ මෙවලමක් පමණක් නොව, ජීවිතයේ අභියෝග ජයගෙන සාර්ථකත්වය කරා යාමට අවශ්‍ය පරිපූර්ණ දර්ශනයක් බව පෙන්වා දීමයි.
1. "රැකියා හැකියාව" - නැවත සිහි කැඳවීමක්
අප වටහා ගත් පරිදි, රැකියා හැකියාව යනු සහතික පත්‍රයක් හෝ උපාධියක් නොවේ. එය, ඔබ සතු දැනුම, ප්‍රායෝගික කුසලතා (තාක්ෂණික සහ මෘදු කුසලතා) සහ විනය මත පදනම් වූ ශක්තිමත් පෞරුෂය යන තුනෙහි ගතික සංකලනයයි. එය, පන්ති කාමරයෙන් ඔබ්බට ගොස්, ක්‍රියාකාරීව සහ සවිඥානිකව ගොඩනඟා ගත යුතු, ජීවිත කාලයටම වලංගු වන වත්කමකි.
2. හැකියාවේ සහ සුදුසුකම්වල සීමා බිඳ දැමීම
බොහෝ දෙනෙක්, "මා ගණකාධිකාර්යවරයෙක්" හෝ "මා මෘදුකාංග ඉංජිනේරුවෙක්" ලෙස, තමන්ගේ හැකියාව එක් රැකියාවකට පමණක් සීමා කරති. එහෙත් සැබෑ හැකියාව රැකියාවෙන් ඔබ්බට විහිදෙන්නකි. ඔබගේ හැකියාව, ගැටලු විසඳීම, විචාරාත්මක චින්තනය, සහ සන්නිවේදනය වැනි මූලික කුසලතා නම්, ඔබට ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයකට අනුවර්තනය විය හැකිය. ඔබේ හැකියාව සීමිත නම්, ඔබට ගැළපෙන රැකියාව ද සීමිත ය.
එලෙසම, ඔබගේ සුදුසුකම් එක් පටු විෂය පථයකට පමණක් සිර වී (සංවෘත) ඇත්නම්, ඔබට ගැළපෙන "සුදුසු තැන" ද ඉතා කුඩා වනු ඇත. එබැවින්, පුළුල් සහ විවිධාකාර කුසලතා පරාසයක් ගොඩනඟා ගන්න. එමඟින් ඔබට විවෘත වන අවස්ථා ලෝකය අතිමහත් ය.
3. නොනිමි ගමනක් සහ ප්‍රායෝගික ඉගෙනුම
රැකියා හැකියාව ගොඩනැඟීම යනු, නිශ්චිත ගමනාන්තයක් ඇති ගමනක් නොවේ; එය නොනිමි ගමනකි. තාක්ෂණය, සමාජය සහ ලෝකය නිරන්තරයෙන් වෙනස් වේ. එබැවින් අප ද නිරන්තරයෙන් ඉගෙන ගනිමින්, අලුත් වෙමින්, දියුණු විය යුතු ය. මෙහිදී වැදගත් වන්නේ, ඔබ ළඟා වන තනතුර හෝ "ගමනාන්තය" නොව, ඔබ එම ගමනෙහි යෙදෙන ආකාරයේ ප්‍රමිතියයි. ඔබ මුල සිට අගටම උගත යුතු අතර, උගත් පාඩම් තුළින් තව තවත් දියුණු විය යුතු ය.
මෙම ඉගෙනුම සඳහා, කෙනෙකු ඔබට උගන්වන තෙක් බලා නොසිටින්න.
නිරීක්ෂණය කරන්න: ඔබ වටා සිටින සාර්ථක පුද්ගලයන්, ක්‍රියාවලි සහ සිදුවීම් දෙස විමසිල්ලෙන් බලන්න.
කුතුහලය උපදවා ගන්න: "මෙය සිදු වන්නේ ඇයි?", "මෙය මීට වඩා හොඳින් කළ නොහැකි ද?" යනුවෙන් ප්‍රශ්න කරන්න.
පිළිතුරු සොයන්න: එම ප්‍රශ්නවලට ඔබම පිළිතුරු සෙවීමට උත්සාහ කරන්න. සැබෑ ඉගෙනුමේ එන්ජිම එයයි.
4. "පොතේ දැනුම" සහ "ලෝකයේ දැනුම" (Street Smarts)
අපගේ සමාජයේ පවතින එක් තත්ත්වයක් සලකා බලමු. උපකාරක පන්තිවලට පමණක් සීමා වූ දරුවෙකුට, ඇතැම් විට සරල මාරු කාසි ගණනක් නිවැරදිව ගණනය කිරීමට අපහසු විය හැකි ය. එහෙත්, වෙළෙඳසැලකට ගොස් බඩු ගෙන ඒමට පුරුදු වූ දරුවා, බඩු කිරා මැන බැලීමට, මුදල් ගණනය කිරීමට සහ මිනිසුන් සමඟ ගනුදෙනු කිරීමට ඉබේම ඉගෙන ගනී. ඔහු ලබන්නේ, පන්ති කාමරයෙන් ලබා දිය නොහැකි ප්‍රායෝගික, ලෝක දැනුමකි.
මෙය, "වීදි බුද්ධිය" (Street Smarts) ලෙස හැඳින්විය හැකි ය. නාගරික පරිසරයක ජීවත් වන ඇතැම් දරුවන්, අනතුරු සහ දුෂ්කරතාවලට මුහුණ දීමට පාසල් යන දරුවන්ට වඩා ශූර ය. ඔවුන් සතුව ඇත්තේ අත්දැකීම් තුළින් ලද දැනුමයි. රැකියා ස්ථානය ද එසේම ය. එය, හුදු තාක්ෂණික දැනුමෙන් පමණක් ජය ගත හැකි තැනක් නොවේ. එහි ඇති සංකීර්ණ මිනිස් සබඳතා සහ අනපේක්ෂිත අභියෝග ජය ගැනීමට ඔබටත් මෙම "වීදි බුද්ධිය" අත්‍යවශ්‍ය වේ.
5. වෘත්තීය ජීවිතය නමැති වනාන්තරය
අවසාන වශයෙන්, වෘත්තීය ලෝකය, මනාව සැලසුම් කළ උද්‍යානයකට වඩා, විවිධ සතුන්ගෙන් පිරුණු, නීති රීති නිරන්තරයෙන් වෙනස් වන වනාන්තරයකට සමාන ය. මෙම වනාන්තරය තුළ, ඔබේ පැවැත්ම තීරණය වන්නේ, ඔබ සතු ශක්තිය (තාක්ෂණික දැනුම) මත පමණක් නොවේ. ඒ සඳහා, අවස්ථාවට අනුව හැඩගැසීමේ හැකියාව, අවට සිදුවන දේ පිළිබඳව ඇති අවධානය සහ කුමන බාධක පැමිණිය ද නොසැලී ඉදිරියට යෑමේ මානසික ශක්තිය ද අවශ්‍ය වේ. මෙහිදී, ඔබේ පැවැත්ම (survival) සහ පරිණාමය වීමේ (evolution) කුසලතා අන් සියල්ලටම වඩා වැදගත් වේ.
නිගමනය
රැකියා හැකියාව යනු, ජීවිතය නමැති මහා ගමනට අවශ්‍ය ප්‍රධාන කුසලතා මාලාවයි. එය, ඔබව ජීවිත කාලය පුරාම ඉගෙන ගන්නෙකු, ප්‍රායෝගික ගැටලු විසඳන්නෙකු සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාවෙන් යුතු, අනුවර්තනීය පුද්ගලයෙකු බවට පත් කරයි.
එබැවින් රැකියා හැකියාව ගොඩනඟා ගැනීම තුළින්, ඔබ සූදානම් වන්නේ හුදෙක් රැකියාවක් සඳහා නොවේ; ඔබ සූදානම් වන්නේ, ජීවිතය නමැති අභියෝගය ජය ගැනීම සඳහා ය. කුතුහලයෙන් සහ ධෛර්යයෙන් යුතුව ලෝකයට පිවිසෙන්න. සාර්ථක සහ තෘප්තිමත් ජීවිතයක් ගොඩනැඟීමේ එම නොනිමි ගමන අදම අරඹන්න.
Comments