පරිපූර්ණ මිනිසා සහ රැකියාව: 'අධ්‍යාපනය රැකියා මූලික නොවේ' යන මතය නැවත විමසුමකට
- Idasara
- Sep 4
- 3 min read
Updated: Sep 5
හැඳින්වීම
"අධ්‍යාපනයේ උත්තරීතර පරමාර්ථය විය යුත්තේ පරිපූර්ණ මිනිසෙකු බිහි කිරීම මිස, හුදෙක් රැකියාවක් සඳහා පුද්ගලයෙකු පුහුණු කිරීම නොවේ." මෙම කියමන, අධ්‍යාපනයේ හරය සහ දර්ශනය පිළිබඳව කතිකාවතක් ඇති වන සෑම අවස්ථාවකදීම පාහේ උපුටා දක්වනු ලබන, සමාජයේ ඉහළ පිළිගැනීමට ලක් වූවකි. සැබවින්ම, සාරධර්මවලින් පිරිපුන්, විචාරශීලී චින්තනයෙන් හෙබි, සංස්කෘතිකමය වශයෙන් සංවේදී පුරවැසියෙකු නිර්මාණය කිරීම අධ්‍යාපනයේ උතුම් අරමුණක් බව අවිවාදිත ය. එහෙත්, විසි එක්වන සියවසේ වේගයෙන් වෙනස් වන, තරගකාරී සමාජ-ආර්ථික වටපිටාව තුළ, මෙම උත්කෘෂ්ට අරමුණ පමණක් සපුරා ගැනීම, පුද්ගලයෙකුගේ සාර්ථකත්වයට ප්‍රමාණවත් ද? මෙම ලිපියේ අරමුණ වන්නේ, අධ්‍යාපනය රැකියාවෙන් වියුක්තව පැවතිය යුතුය යන සාම්ප්‍රදායික මතය, වත්මන් යථාර්ථය තුළ කෙතරම් දුරට ප්‍රායෝගික ද යන්න විචාරාත්මකව විමසා බැලීමයි.
උත්කෘෂ්ට අරමුණ සහ පවතින යථාර්ථය අතර ගැටුම
සාම්ප්‍රදායිකව, 'පරිපූර්ණ මිනිසා' යන සංකල්පයෙන් අර්ථ ගැන්වූයේ, පුළුල් ලෝක දැක්මක් සහිත, කලාව සහ සාහිත්‍යය රස විඳිය හැකි, සදාචාරාත්මක පදනමකින් යුතු, දැනුමෙන් පරිපූර්ණ වූ පුද්ගලයෙකි. මෙම ගුණාංග පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතය අර්ථවත් කිරීමට ඉමහත් සේ දායක වන බව සත්‍යයකි. එහෙත්, එම පුද්ගලයාට ස්වකීය මූලික ජීවන අවශ්‍යතා සපුරා ගැනීමට, ආර්ථික වශයෙන් ස්වාධීන වීමට හැකියාවක් නොමැති නම්, ඔහුගේ එම පරිපූර්ණත්වය කෙතරම් දුරට ප්‍රායෝගික වනු ඇති ද?
මෙහිදී අපට, ඒබ්‍රහම් මැස්ලෝගේ 'මානව අවශ්‍යතා ධූරාවලිය' සිහියට නැඟේ. එම සිද්ධාන්තයට අනුව, පුද්ගලයෙකු ආත්ම-සාක්ෂාත්කරණය (Self-actualization) හෙවත් පරිපූර්ණත්වය කරා ළඟා වීමට පෙර, ඔහුගේ මූලික භෞතික සහ ආරක්ෂක අවශ්‍යතා සපුරා ගත යුතු ය. ආහාර, ඇඳුම්, නිවාස වැනි මූලික අවශ්‍යතා මෙන්ම, ආර්ථිකමය සුරක්ෂිතභාවය ද ඊට අයත් වේ. ඉහළ අධ්‍යාපනයක් ලැබුව ද, ස්ථාවර ආදායම් මාර්ගයක් නොමැතිව අන්‍යයන් මත යැපීමට සිදු වීම, පුද්ගලයෙකු තුළ දැඩි මානසික පීඩනයක්, කලකිරීමක් සහ අසාර්ථකත්වයේ හැඟීමක් ඇති කිරීමට හේතු වේ. එවන් මානසිකත්වයකින් යුතු පුද්ගලයෙකු, 'පරිපූර්ණ මිනිසෙකු' ලෙස හැඳින්විය හැකි ද? එබැවින්, ආර්ථික ස්වාධීනත්වය යනු පරිපූර්ණත්වයට බාධාවක් නොව, එය සාක්ෂාත් කර ගැනීමට අවශ්‍ය අත්‍යවශ්‍ය පදනමකි.
නූතන යුගයට ගැළපෙන පරිදි 'පරිපූර්ණ මිනිසා' යන්න නැවත අර්ථ දැක්වීම
වත්මන් ලෝකයට ගැළපෙන පරිදි 'පරිපූර්ණ මිනිසා' යන සංකල්පය නැවත අර්ථ දැක්වීමට කාලය එළඹ තිබේ. නූතන පරිපූර්ණ මිනිසා, හුදෙක් දැනුම කටපාඩම් කළ වියතෙකු හෝ දාර්ශනිකයෙකු පමණක් නොවේ. ඔහු හෝ ඇය, තමන් උගත් දැනුම භාවිත කරමින්, තමන්ටත්, තම පවුලටත්, සමස්ත සමාජයටත් වැඩදායී ලෙස දායක විය හැකි, ප්‍රායෝගික කුසලතාවලින් සන්නද්ධ පුද්ගලයෙකි.
ආර්ථික වශයෙන් ස්වයංපෝෂිත වීම යනු මුදලට ගිජු වීමක් හෝ පහත් ලෞකික අරමුණක් හෝ නොවේ. එය, ආත්ම ගෞරවයේ සහ ස්වාධීනත්වයේ මිනුමකි. පුද්ගලයෙකුට තමාගේත්, අන්‍යයන්ගේත් ජීවිත යහපත් කිරීමට නිදහසේ දායක විය හැක්කේ, ඔහු ආර්ථික වශයෙන් ශක්තිමත් වූ විට ය. එබැවින්, අධ්‍යාපනය මඟින් පුද්ගලයෙකුට ආර්ථික ස්වාධීනත්වය ළඟා කර ගැනීමට අවශ්‍ය මඟ පෙන්වීම ලබා දීම, එම අධ්‍යාපනයේ වටිනාකම අඩු කිරීමක් නොව, එය තව තවත් වැඩි දියුණු කිරීමකි. එමඟින්, අධ්‍යාපනයෙන් ලබන සාරධර්ම සහ දැනුම, සැබෑ ලෝකය තුළ තිරසාර ලෙස ක්‍රියාවට නැංවීමට අවස්ථාව සැලසේ. අධ්‍යාපනයක් මඟින් මෙම මූලික අවශ්‍යතාව සපුරා ගැනීමට මඟ නොපෙන්වන්නේ නම්, එය එම අධ්‍යාපන ක්‍රමයේ බරපතල අඩුපාඩුවක් සහ පද්ධතිමය අසමත් වීමකි.
'ඉකිගායි' (Ikigai) සංකල්පය නවීන විසඳුමක් ලෙස
මෙම සාම්ප්‍රදායික සහ නූතන අදහස් අතර පාලමක් නිර්මාණය කිරීමට, ජපානයෙන් හඳුන්වා දෙන 'ඉකිගායි' (Ikigai) සංකල්පය ඉතා වැදගත් වේ. 'ජීවත් වීමට හේතුව' ලෙස සරලව අර්ථ දැක්විය හැකි මෙම දර්ශනය, ප්‍රධාන අංග හතරක සුසංයෝගයක් මත පදනම් වේ:
1. ඔබ ආශා කරන දේ (What you love)
2. ඔබ දක්ෂ වන දේ (What you are good at)
3. ලෝකයට අවශ්‍ය වන දේ (What the world needs)
4. ඔබට ආදායමක් ලැබිය හැකි දේ (What you can be paid for)
'ඉකිගායි' සංකල්පය පෙන්වා දෙන්නේ, පුද්ගලයෙකුගේ ආශාව, කුසලතාව, සමාජ මෙහෙවර සහ වෘත්තිය යනු එකිනෙකින් වෙන් වූ දේ නොව, ඒවා එකිනෙක හා සමපාත විය යුතු බවයි. තමා ආශා කරන, තමා දක්ෂ දෙයක්, සමාජයට අවශ්‍යතාවක් සපුරාලමින් ආදායම් මාර්ගයක් බවට පත් කර ගත් විට, පුද්ගලයා ලබන තෘප්තිය අතිමහත් ය. මෙම දර්ශනය, 'අධ්‍යාපනය' සහ 'රැකියාව' යනු එකිනෙකට පරස්පර අන්ත දෙකක්ය යන යල් පැන ගිය මතයට ප්‍රබල අභියෝගයක් එල්ල කරයි. සැබෑ අධ්‍යාපනයක කාර්යභාරය විය යුත්තේ, ශිෂ්‍යයාට තම 'ඉකිගායි' සොයා ගැනීමට මඟ පෙන්වීමයි.
නිගමනය
'අධ්‍යාපනය රැකියා මූලික නොවේ' යන අදහස, යම් දාර්ශනික වටිනාකමක් සහිත වුව ද, එය වත්මන් ලෝකයේ ප්‍රායෝගික යථාර්ථයෙන් බොහෝ දුරස් වී ඇත. පරිපූර්ණ මිනිසෙකු නිර්මාණය කිරීමේ උදාර සංකල්පය, ආර්ථික ස්වාධීනත්වය සහ වෘත්තීය සාර්ථකත්වය යන අංගයන්ගෙන් ද පෝෂණය විය යුතු ය.
අධ්‍යාපනයට වෘත්තීය මානයක් එක් කිරීම, එහි උත්තරීතර අරමුණු කෙලෙසීමක් නොවේ. සැබවින්ම එය, එම අරමුණු යථාර්ථයක් බවට පත් කිරීමට අවශ්‍ය ප්‍රායෝගික පදනම සකස් කිරීමකි. එබැවින්, අපගේ අධ්‍යාපනයේ අරමුණ විය යුත්තේ, ලෝකය තේරුම් ගැනීමට පමණක් නොව, එම ලෝකය තුළ තමාට හිමි ස්ථානය සොයා ගැනීමට, අර්ථවත් ලෙස සමාජයට දායක වීමට සහ ස්ථාවර, තෘප්තිමත් ජීවිතයක් ගොඩනඟා ගැනීමට පුද්ගලයා සවිබල ගැන්වීමයි. අප ඉගෙන ගත යුත්තේ, හුදෙක් ඉගෙනීම උදෙසාම නොව, අර්ථපූර්ණව "ජීවත් වීම" උදෙසා ය.
Comments