ඇයි මේ පාඩම වැදගත් වෙන්නේ?

ඔබ ඔබේ මුදල් වෙනුවෙන් මහන්සි වී වැඩ කරනවා. හොඳ බැංකු සැකැස්මක් මඟින් ඔබේ මුදල් ඔබ වෙනුවෙන් වැඩ කරවන්න උදව් වෙනවා. නිවැරදි ගිණුමක්, පැහැදිලි සැලැස්මක්, සහ ආරක්ෂිත පුරුදු කීපයක් එක්ක, ඔබට ඉක්මනින් ඉතිරි කරන්න, ලේසියෙන් බිල්පත් ගෙවන්න, අනවශ්‍ය ගාස්තු මඟහරවා ගන්න, සහ වංචා වලින් ආරක්ෂා වෙන්න පුළුවන්. ශ්‍රී ලංකාවේ, ගොඩක් ගෙවීම් මුදල් වලින් බැංකු මාරු කිරීම්, QR කේත, සහ මොබයිල් වොලට් වලට මාරු වෙමින් පවතිනවා. ඔබ මූලික කරුණු තේරුම් ගත්තොත්, මේ මෙවලම් ඔබේ උදව්කරුවන් බවට පත්වෙනවා—ඔබේ පීඩනය නෙවෙයි.

බැංකුකරණය ඔබේ මුදල් සඳහා තියෙන නළ පද්ධතියක් වගේ හිතන්න. බිල්පත්, ඉතුරුම්, සහ දෛනික භාවිතය සඳහා වෙනම නළ මාර්ග තියෙන හොඳින් සැලසුම් කළ පද්ධතියක් නම්, මුදල් සුමටව නිවැරදි තැන් වලට ගලාගෙන යනවා. නළ පද්ධතිය අවුල් සහගත නම්, ගාස්තු, වැරදි, සහ හිතුවක්කාර වියදම් හරහා මුදල් කාන්දු වෙනවා. මේ පාඩමෙන් ඔබේ බැංකුකරණය තෝරාගන්න, සංවිධානය කරන්න, සහ ආරක්ෂා කරගන්න විදිහ පෙන්වනවා.

පියවර 1: බැංකු සහ මොබයිල් වොලට් ඇත්තටම කරන්නේ මොකක්ද?

බැංකු ගිණුමක් කියන්නේ මුදල් ආරක්ෂිතව තැන්පත් කරන්න, ගෙවීම් කරන්න, සහ ඔබේ ඉතිහාසය නිරීක්ෂණය කරන්න තියෙන තැනක්. පොදු වර්ග තුනක් ගැන හිතන්න:

• ඉතුරුම් ගිණුම (Savings Account): ඔබේ දෛනික පදනම. ඔබට මුදල් තැන්පත් කරන්න, ආපසු ගන්න, සහ සමහර විට පොඩි පොලියක් උපයන්න පුළුවන්. හදිසි අරමුදල් සහ කෙටි කාලීන ඉලක්ක සඳහා වඩාත් සුදුසුයි.

• ජංගම ගිණුම (Current/Transaction Account): නිතර ගෙවීම් සහ ව්‍යාපාරික භාවිතය සඳහා හදලා තියෙන්නේ. බොහෝ විට ඩෙබිට් කාඩ් එකක් එක්ක එනවා.

• ස්ථාවර තැන්පතුව (Fixed Deposit): ඔබ නියමිත කාලයකට මුදල් අගුළු දමා තබන අතර, ඒ වෙනුවෙන් ඉහළ පොලී අනුපාතයක් ලැබෙනවා. ඔබට ඉක්මනින් අවශ්‍ය නොවන මුදල් සඳහා හොඳයි.

මොබයිල් වොලට් එකක් කියන්නේ ඔබේ ෆෝන් එකේ තියෙන ඩිජිටල් මුදල් පසුම්බියක්. ඔබට මුදල් ලබාගන්න, QR කේතයෙන් කඩවල් වලට ගෙවන්න, එයාර්ටයිම් මිලදී ගන්න, හෝ වෙන කෙනෙකුට යවන්න පුළුවන්. වොලට් එකක් පොඩි ගෙවීම් වලට වේගවත් සහ පහසුයි, නමුත් සාමාන්‍යයෙන් පොලියක් ගෙවන්නේ හරිම අඩුවෙන් හෝ නැති තරම්. ඒක කමක් නෑ—එහි කාර්යය පහසුව මිසක් වර්ධනය නෙවෙයි.

ඔබ තෝරාගැනීමට පෙර පරීක්ෂා කළ යුතු දේ:

• ගාස්තු: මාසික ගාස්තු, ATM වලින් මුදල් ගැනීම, බැංකුවෙන් මුදල් ගැනීම, SMS ඇඟවීම්, වොලට් මාරු කිරීමේ ගාස්තු.

• ප්‍රවේශය: ළඟම ඇති ශාඛාව/ATM/නියෝජිතයන්, ඇප් එකේ ගුණාත්මකභාවය.

• සීමා: දෛනික මාරු කිරීමේ සීමා.

• පොලිය: ඉතුරුම්/ස්ථාවර තැන්පතුවට කොපමණ පොලියක් ගෙවනවාද, සහ කොපමණ වාරයක්ද කියා.

• ආරක්ෂාව: PIN/ඇඟිලි සලකුණු, OTP කේත, ෆෝන්/කාඩ් නැති වුණොත් ගිණුම අක්‍රිය කිරීමේ විකල්ප.

පියවර 2: සරල, ආරක්ෂිත මුදල් ගලනයක් සකසන්න

එක ප්‍රධාන බැංකු ගිණුමක් සහ එක මොබයිල් වොලට් එකකින් පටන් ගන්න. ඔබේ හදිසි අරමුදල සහ කෙටි කාලීන ඉලක්ක බැංකුවේ තබන්න. දිනපතා වියදම් සහ පොඩි මාරු කිරීම් වලට වොලට් එක භාවිතා කරන්න. මේ විදිහට, ඔබේ ඉලක්ක වලට තියෙන මුදල් දෛනික මුදල් එක්ක මිශ්‍ර වෙන්නේ නෑ.

පඩි දවසේ (හෝ ඔබට ආදායමක් ලැබෙන ඕනෑම වෙලාවක), සැලසුමකට අනුව මුදල් බෙදන්න:

1. අවශ්‍යතා (මූලික ආහාර, කුලිය, බිල්පත්, ගමන්, අවම ණය).

2. ඔබටම ගෙවන්න (හදිසි අරමුදල, ඉලක්ක, අමතර ණය ගෙවීම්).

3. උවමනා (සැලසුම් කළ කුඩා දේවල්).

ඔබේ බැංකුව "මුට්ටි" (pots), "ඉලක්ක", හෝ "උප-ගිණුම්" ලබා දෙනවා නම්, ඒවා නම් කරන්න: හදිසි අරමුදල, විභාග ගාස්තු, නිල ඇඳුම්, උපකරණ. ආදායම ලැබුණු දවසෙම මේවාට මුදල් මාරු කරන්න.

ගිණුම් ප්‍රකාශන කියවීම: සතියකට වරක්, ඔබේ ඇප් එක හෝ පාස් පොත අරගෙන මේවා බලන්න:

• එක් එක් ගනුදෙනුවේ දිනය, මුදල, සහ විස්තරය.

• ඔබ බලාපොරොත්තු නොවූ ගාස්තු—ඒවා සටහන් කරගෙන, සැක නම් බැංකුවෙන් අහන්න.

• ඔබ නොහඳුනන මාරු කිරීම්—වහාම වාර්තා කරන්න.

ආරක්ෂක මූලික කරුණු (අනිවාර්යයි):

• ශක්තිමත් PIN එකක් භාවිතා කරන්න, ඔබේ උපන්දිනය හෝ ෆෝන් අංකය නෙවෙයි.

• OTP කේත කිසිවෙකු සමඟ බෙදාගන්න එපා—"බැංකු නිලධාරියෙක්" එක්කවත්.

• ඔබේ ෆෝන්/SIM නැති වුණොත්, වහාම බැංකුවේ/වොලට් එකේ හදිසි ඇමතුම් අංකයට කතා කරන්න.

රන් රීතිය

මුදල් වෙන් කිරීමට, හොඳ පුරුදු ස්වයංක්‍රීය කිරීමට, ගාස්තු අවම කිරීමට, සහ ආරක්ෂාව උපරිම කිරීමට බැංකු සහ වොලට් භාවිතා කරන්න.

යතුර: ✓ හොඳම, ◯ පිළිගත හැකි, ✕ නිර්දේශ නොකරයි

ව්‍යායාම: සකසන්න දැන් ඔබේ වාරය

• ව්‍යායාමය 1 — ඔබේ වත්මන් සැකැස්ම සිතියම් ගත කරන්න.පිටුවක, කොටු තුනක් අඳින්න: බැංකුව, වොලට්, මුදල්. එක් එක් එක යටතේ ඔබ දැනට එය භාවිතා කරන ආකාරය ලියන්න.

• ව්‍යායාමය 2 — ඔබේ පඩි දවසේ මුදල් ගලනය තෝරාගන්න.ආදායම ලැබෙන දවසට ඔබේ නියම බෙදීමේ නීතිය ලියන්න (උදා: "70/20/10"). එක් එක් එක යටතේ ඔබ මුලින්ම මුදල් වෙන් කරන පළමු දේවල් 2-3 ලියන්න.

• ව්‍යායාමය 3 — ඔබේ "මුට්ටි" විවෘත කරන්න/නම් කරන්න.ඔබේ බැංකුවේ "මුට්ටි"/උප-ගිණුම් තියෙනවා නම්, ඒවා හදලා නම් කරන්න: හදිසි අරමුදල, විභාග ගාස්තු. නැත්නම්, ලේබල් කරපු ලියුම් කවර හදන්න.

• ව්‍යායාමය 4 — පරීක්ෂණ මාරු කිරීමක් කරන්න.බැංකුවේ සිට වොලට් එකට සහ ආපසු රු. 100-200ක් යවන්න. එවිට ඔබට පියවර, ගාස්තු, සහ ගතවන කාලය දැනගන්න පුළුවන්.

• ව්‍යායාමය 5 — ආරක්ෂක ක්‍රම දෙකක් සකසන්න.ඇඟිලි සලකුණු සහ 2-factor ක්‍රම ක්‍රියාත්මක කරන්න. ෆෝන් නැති වුණොත් සැලැස්මක් හදාගන්න: බැංකුවේ සහ වොලට් එකේ හදිසි ඇමතුම් අංක කොළයක ලියා තබාගන්න.

• ව්‍යායාමය 6 — ගිණුම් ප්‍රකාශනය බලන්න.ඔබේ ගිණුම් ප්‍රකාශනය/පාස් පොත අරින්න. ඔබට සම්පූර්ණයෙන්ම තේරෙන්නේ නැති ඕනෑම ගාස්තුවක් රවුම් කරලා, බැංකුවෙන් පැහැදිලි කරන්න කියලා ඉල්ලන්න.

ඉක්මන් ජයග්‍රහණයක්

අද, ඔබේ හදිසි අරමුදල් "මුට්ටියට" රු. 200ක් දමා, තවත් එක් "මුට්ටියක්" ලේබල් කරන්න (උදා: විභාග ගාස්තු). එක පරීක්ෂණ QR හෝ වොලට් මාරු කිරීමක් කරලා, ඒ සඳහා යන ගාස්තුව සටහන් කරගන්න.

සුලබ බාධක (සහ සරල විසඳුම්)

• "ගාස්තු මගේ සල්ලි කනවා." - ඔබේ බැංකුවෙන් ගාස්තු පත්‍රිකාවක් ඉල්ලන්න. අඩු ගාස්තු ඇති ATM ජාල තෝරාගන්න, ගොඩක් පොඩි මාරු කිරීම් වෙනුවට අඩු, ලොකු මාරු කිරීම් කරන්න.

• "මම ඩිජිටල් වංචා වලට බයයි." - බය සාමාන්‍යයි; ආරක්ෂාව ප්‍රායෝගිකයි. කවදාවත් OTP කේත බෙදාගන්න එපා. ෆෝන් එක ලොක් කරලා තියාගන්න.

• "මගේ පවුලේ අය මුදල් වලට කැමතියි." - ඒක කමක් නෑ. දෛනික වියදම් වලට මුදල් භාවිතා කරන්න, නමුත් ඉතුරුම් සහ හදිසි අරමුදල් තැන්පත් කරන්න.

• "මට ඇප්ස් තේරෙන්නේ නෑ." - එක සැරේට එක අංගයක් ඉගෙන ගන්න. මේ සතියේ: "මුට්ටි" සහ මාරු කිරීම්. ලබන සතියේ: බිල් ගෙවීම් හෝ QR.

ඔබේ පළමු පියවර සම්පූර්ණයි

බැංකු සහ මොබයිල් වොලට් කරන්නේ මොකක්ද, ඒවා බුද්ධිමත්ව තෝරාගන්නේ කොහොමද, සහ ඔබේ මුදල් සඳහා සරල, ආරක්ෂිත ගලනයක් සකසන්නේ කොහොමද කියලා ඔබ දැන් දන්නවා. හදිසි අරමුදල සහ ඉලක්ක බැංකුවේ තබන්න, දෛනික වියදම් වොලට් එකේ තබන්න, සහ පඩි දවසේදී සැලසුමකට අනුව මුදල් මාරු කරන්න.

අදම පටන් ගන්න: ඔබේ සැකැස්ම සිතියම් ගත කරන්න, ඔබේ "මුට්ටි" නම් කරන්න, එක පරීක්ෂණ මාරු කිරීමක් කරන්න, සහ ඔබේ හදිසි අරමුදලට රු. 200ක් දමන්න. ඔබේ සැලැස්ම ගැන පවුලේ එක්කෙනෙකුට කියන්න. මූල්‍ය විශ්වාසය ගොඩනැගෙන්නේ මෙහෙමයි—නිහඬව, පැහැදිලිව, සහ විනයක් ඇතුව.