top of page

Prompt Packs

10 ශ්‍රේණිය

11 ශ්‍රේණිය

පාඩම 6: මානව දේහ ක්‍රියාවලි

Grade

11

Term

2

ඉලක්කය: මානව දේහයේ ප්‍රධාන ඉන්ද්‍රිය පද්ධති (ජීර්ණ, ශ්වසන, බහිස්‍රාවී, සංසරණ, සමායෝජන) වල ප්‍රධාන කෘත්‍යයන්, ඊට අදාළ ඉන්ද්‍රියයන් සහ ක්‍රියාවලි හඳුනා ගැනීමට, ඒවා අතර ඇති සම්බන්ධතා පැහැදිලි කිරීමට සහ විභාග මට්ටමේ ප්‍රශ්න විශ්ලේෂණය කිරීමට දක්ෂ වීම.


1. ආහාර ජීරණ පද්ධතිය

Gemini වෙත යොමු කළ හැකි ප්‍රශ්න (Prompts):

  • මට්ටම 1:

  • "ජීරණය කියන්නේ මොකක්ද කියලා සරලව කියන්න."

  • "ප්‍රෝටීන ජීර්ණය වුණාම හැදෙන අවසාන ඵලය මොකක්ද?"

  • "ආහාර අවශෝෂණය වන ප්‍රධානම ඉන්ද්‍රිය කුමක්ද?"

  • මට්ටම 2:

  • "යාන්ත්‍රික ජීරණය සහ රසායනික ජීරණය අතර වෙනස උදාහරණයක් දීලා පැහැදිලි කරන්න."

  • "ලිපිඩ (මේද) ජීර්ණයට අක්මාව උදව් වෙන්නේ කොහොමද?"

  • "ආමාශයේ සහ ක්ෂුද්‍රාන්ත්‍රයේ ක්‍රියා කරන ප්‍රධාන එන්සයිම වර්ග නම් කරන්න."

  • මට්ටම 3:

  • "ආහාර කාර්යක්ෂමව අවශෝෂණය කරගන්න ක්ෂුද්‍රාන්ත්‍රය හැඩගැහිලා තියෙන ක්‍රම 3ක් (අනුවර්තන) මට පැහැදිලි කරන්න."

  • "අප ගන්නා කාබෝහයිඩ්‍රේටයක්, දේහයට අවශෝෂණය කරගන්න පුළුවන් ග්ලූකෝස් බවට පත්වන තෙක් සිදුවන ක්‍රියාවලිය සරලව විස්තර කරන්න."

  • මට්ටම 4:

  • "ඔයා විභාග පරීක්ෂකවරයෙක් කියලා හිතාගෙන, 'ආහාර ජීරණ පද්ධතියේදී ක්ෂුද්‍රාන්ත්‍රය මගින් ඉටුකරන කාර්යභාරය' ගැන ව්‍යුහගත රචනා ප්‍රශ්නයක් හදන්න. ජීර්ණය සම්පූර්ණ වීම සහ අවශෝෂණය කියන කරුණු දෙකම ඇතුළත් කරන්න. ඒකට පිළිතුරු ලියන විදිහත් මට කියලා දෙන්න."

2. ශ්වසන පද්ධතිය

Gemini වෙත යොමු කළ හැකි ප්‍රශ්න (Prompts):

  • මට්ටම 1:

  • "සෛලීය ශ්වසනය කියන්නේ මොකක්ද?"

  • "අපි ආශ්වාස කරනකොට මහා ප්‍රාචීරයට මොකද වෙන්නේ?"

  • "පෙණහලු වල වායු හුවමාරුව සිදුවන කුඩාම ඒකක මොනවාද?"

  • මට්ටම 2:

  • "ආශ්වාස කිරීමේ සහ ප්‍රශ්වාස කිරීමේ ක්‍රියාවලි දෙකේදී උරස් කුහරයේ පරිමාව වෙනස් වන ආකාරය පැහැදිලි කරන්න."

  • "සෛලීය ශ්වසනයේ තුලිත රසායනික සමීකරණය ලියන්න."

  • "ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය සහ සෛලීය ශ්වසනය එකිනෙකට ප්‍රතිවිරුද්ධ ක්‍රියාවලි ලෙස සලකන්නේ ඇයි?"

  • මට්ටම 3:

  • "කාර්යක්ෂම වායු හුවමාරුවක් සඳහා ගර්ත හැඩගැහිලා තියෙන (අනුවර්තනය වී ඇති) ආකාර 4ක් මට පැහැදිලි කරන්න."

  • "අපි ව්‍යායාම කරනකොට ශ්වසන වේගය වැඩිවෙන්නේ ඇයි කියලා සෛලීය ශ්වසනයත් එක්ක සම්බන්ධ කරලා පැහැදිලි කරන්න."

  • මට්ටම 4:

  • "ඔයා වෛද්‍යවරයෙක් කියලා හිතන්න. දුම්පානය කිරීම, ශ්වසන පද්ධතියේ ගර්ත වල ක්‍රියාකාරීත්වයට අහිතකර ලෙස බලපාන ආකාරය ගැඹුරින් පැහැදිලි කරන්න. ඒ නිසා ඇතිවිය හැකි සෞඛ්‍ය ගැටළු මොනවාද?"

3. බහිස්‍රාවී පද්ධතිය

Gemini වෙත යොමු කළ හැකි ප්‍රශ්න (Prompts):

  • මට්ටම 1:

  • "බහිස්‍රාවය කියන්නේ මොකක්ද?"

  • "වෘක්කයක ක්‍රියාකාරී ඒකකය කුමක්ද?"

  • "මිනිස් දේහයෙන් බැහැර කරන ප්‍රධාන නයිට්‍රජනීය අපද්‍රව්‍යය කුමක්ද?"

  • මට්ටම 2:

  • "බහිස්‍රාවය සහ මලපහ කිරීම කියන ක්‍රියාවලි දෙක අතර තියෙන වෙනස මොකක්ද?"

  • "මූත්‍ර සෑදීමේ ප්‍රධාන පියවර 3 නම් කරන්න."

  • "වෘක්කාණුවක ප්‍රධාන කොටස් වන ගුච්ඡිකාව සහ බෝමන් ප්‍රාවරය හඳුන්වන්න."

  • මට්ටම 3:

  • "නිරෝගී පුද්ගලයෙකුගේ මූත්‍ර වල ග්ලූකෝස් අඩංගු නොවන්නේ ඇයි? ඒකට හේතුව මූත්‍ර සෑදීමේ ක්‍රියාවලිය ඇසුරෙන් පැහැදිලි කරන්න."

  • "අතිපරිස්‍රාවණය සහ වරණීය ප්‍රතිශෝෂණය කියන පියවර දෙකේදී සිදුවන දේ සරලව විස්තර කරන්න."

  • මට්ටම 4:

  • "දියවැඩියා රෝගියෙකුගේ මූත්‍ර වල ග්ලූකෝස් අඩංගු විය හැකියි. වෘක්කාණුවේ සිදුවන ක්‍රියාවලියක් ඇසුරෙන්, එසේ වීමට හේතුව කුමක් විය හැකිදැයි ගැඹුරින් විශ්ලේෂණය කරන්න."

4. රුධිර සංසරණ පද්ධතිය

Gemini වෙත යොමු කළ හැකි ප්‍රශ්න (Prompts):

  • මට්ටම 1:

  • "රුධිරයේ ඔක්සිජන් පරිවහනය කරන සෛල වර්ගය මොකක්ද?"

  • "මිනිස් හෘදයේ කුටීර කීයක් තියෙනවද?"

  • "හෘදයෙන් ඉවතට රුධිරය ගෙන යන රුධිර වාහිනී වර්ගය කුමක්ද?"

  • මට්ටම 2:

  • "පුප්ඵුශීය සංසරණය සහ සංස්ථානික සංසරණය අතර වෙනස පැහැදිලි කරන්න."

  • "රුධිරයේ ප්‍රධාන සංඝටක 4 සහ ඒ එක එකක ප්‍රධාන කාර්යය ලැයිස්තුගත කරන්න."

  • "හෘදයේ වම් කෝෂිකාවේ බිත්තිය, දකුණු කෝෂිකාවේ බිත්තියට වඩා ඝනකම් ඇයි?"

  • මට්ටම 3:

  • "ද්විත්ව සංසරණයක් පැවතීමේ වාසිය කුමක්ද?"

  • "දේහයේ පටකයක ඉඳන් රතු රුධිරාණුවක් පෙණහලු වලට ගිහින්, ආයෙත් ඒ පටකයටම එන ගමන් මාර්ගය, හෘදයේ කුටීර හරහා යන විදිහට විස්තර කරන්න."

  • මට්ටම 4:

  • "ඔයා ජීව විද්‍යා ගුරුවරයෙක් කියලා හිතාගෙන, මිනිස් දේහයේ 'ද්විත්ව සංසරණය' පිළිබඳ සංකල්පය, හෘදයේ සහ පෙණහලුවල රූප සටහනක් යොදාගෙන පැහැදිලි කරන විභාග මට්ටමේ රචනා ප්‍රශ්නයක් හදන්න. ඒකට ආදර්ශ පිළිතුරක් ලියන විදිහ ගැනත් උපදෙස් දෙන්න."

5. සමායෝජනය සහ සමස්ථිතිය

Gemini වෙත යොමු කළ හැකි ප්‍රශ්න (Prompts):

  • මට්ටම 1:

  • "සමස්ථිතිය කියන්නේ මොකක්ද?"

  • "මධ්‍ය ස්නායු පද්ධතියට අයිති කොටස් දෙක මොනවද?"

  • "රුධිරයේ ග්ලූකෝස් මට්ටම අඩු කරන හෝමෝනය කුමක්ද?"

  • මට්ටම 2:

  • "ස්නායු පද්ධතිය සහ අන්තරාසර්ග පද්ධතිය අතර තියෙන වෙනස්කම් 2ක් (ප්‍රතිචාරයේ වේගය සහ කාලය) කියන්න."

  • "ප්‍රතීක චාපයක් කියන්නේ මොකක්ද?"

  • "රුධිරයේ ග්ලූකෝස් මට්ටම වැඩි වුණාම සහ අඩු වුණාම, එය පාලනය කරන හෝමෝන දෙක මොනවද?"

  • මට්ටම 3:

  • "උණුසුම් දෙයක් අතේ ගැවුනම ක්ෂණිකව අත ඉවත් කරගැනීමේදී, ප්‍රතීක චාපය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය එහි කොටස් 4 (සංවේදක, අන්තර්හාර, චාලක, කාරක) ඇසුරෙන් පැහැදිලි කරන්න."

  • "දේහ උෂ්ණත්වය පාලනය කිරීම සමස්ථිතියට උදාහරණයක්. අපේ දේහ උෂ්ණත්වය වැඩි වුණාම එය අඩු කරගන්න දේහයෙන් ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග 2ක් කියන්න."

  • මට්ටම 4:

  • "හදිසි අවස්ථාවකදී (උදා: බල්ලෙක් එලවාගෙන ඒම) අපේ දේහය ඊට මුහුණ දීමට සූදානම් කරවීමට ස්නායු පද්ධතිය සහ අන්තරාසර්ග පද්ධතිය (ඇඩ්‍රිනලින් හෝමෝනය) එකට ක්‍රියාකරන ආකාරය ගැඹුරින් විස්තර කරන්න."

වියාචනය (Disclaimer)

Idasara Academy ඉගෙනුම් සම්පත් නිර්මාණය කර ඇත්තේ සිසුන්ට මගපෙන්වීම, පුහුණුව සහ අධ්‍යයන උපායමාර්ග ලබාදී සහයෝගය දැක්වීමටය.

කෙසේ වෙතත්, සියලුම විභාග සහ නිල අවශ්‍යතා සඳහා, සිසුන් අනිවාර්යයෙන්ම ශ්‍රී ලංකා අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද නිල පෙළපොත් සහ සම්පත් පරිශීලනය කළ යුතුය.

ජාතික විභාග සඳහා අන්තර්ගතයේ නිල බලය ලත් මූලාශ්‍රය වනුයේ රජය විසින් නිකුත් කරනු ලබන මෙම ප්‍රකාශනයි.

bottom of page