මෙම මාර්ගෝපදේශය මඟින් ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය පාඩමේ විභාගයට අත්‍යවශ්‍යම කරුණු, පරීක්ෂණ සහ මතක තබා ගැනීමේ පහසු ක්‍රමවේද ඔබට ලබා දේ.

1. පාඩමේ සාරාංශය (කෙටි සටහන)

• ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය යනු: හරිත ශාක, සූර්යාලෝකය ඉදිරියේදී, ජලය (H₂O) සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් (CO₂) අමුද්‍රව්‍ය ලෙස යොදාගෙන, හරිතප්‍රද අඩංගු සෛල තුළ දී ආහාර (ග්ලූකෝස්) සහ ඔක්සිජන් නිපදවීමේ ක්‍රියාවලියයි. මෙය ශාක ස්වයංපෝෂී වීමට හේතුවයි.

• සමීකරණය:
  කාබන් ඩයොක්සයිඩ් + ජලය → ග්ලූකෝස් + ඔක්සිජන්</center>

• අවශ්‍ය සාධක:

• කාබන් ඩයොක්සයිඩ් (CO₂): වායුගෝලයෙන් ලබා ගනී (පත්‍රවල ඇති පුටිකා හරහා).

• ජලය (H₂O): පසෙන් අවශෝෂණය කරයි (මූලකේශ හරහා, ශෛලමයෙන් පත්‍ර වෙතට).

• ආලෝක ශක්තිය: ප්‍රධාන වශයෙන් සූර්යයාගෙන් ලැබේ.

• හරිතප්‍රද (Chlorophyll): පත්‍ර සෛලවල ඇති හරිතලව තුළ අඩංගු කොළ පැහැති වර්ණකයයි. ආලෝක ශක්තිය අවශෝෂණය කරගනී.

• ප්‍රභාසංශ්ලේෂණයේ ඵල:

• ප්‍රධාන ඵලය (ආහාර): ග්ලූකෝස් (C₆H₁₂O₆). මෙය ශක්තිය නිපදවීමට යොදාගනී.

• ගබඩා කිරීම: ග්ලූකෝස්, පත්‍ර තුළ තාවකාලිකව පිෂ්ටය ලෙස ගබඩා වේ.

• පරිවහනය: ශාකයේ අනෙකුත් කොටස් වෙත සුක්‍රෝස් ලෙස ප්ලෝයම පටකය හරහා පරිවහනය කෙරේ.

• අතුරු ඵලය: ඔක්සිජන් (O₂). මෙය පුටිකා හරහා වායුගෝලයට නිදහස් කරයි.

2. විභාගයට වැදගත් කරුණු

• තුලිත රසායනික සමීකරණය: මෙය අනිවාර්යයෙන්ම මතක තබා ගන්න. ප්‍රතික්‍රියක, ඵල සහ අවශ්‍ය තත්ත්ව (ආලෝකය, හරිතප්‍රද) නිවැරදිව ලිවීමට පුහුණු වන්න.

• පරීක්ෂණ: ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය හා සම්බන්ධ පරීක්ෂණ විභාගයේදී බහුලව අසනු ලැබේ.

3. පිෂ්ට පරීක්ෂාව: පත්‍රයක පිෂ්ටය ඇති බව පෙන්වීමට.

• පියවර: පත්‍රය ජලයේ තැම්බීම → මද්‍යසාරයේ (ජල තාපකයක) තැම්බීම → උණු ජලයෙන් සේදීම → අයඩීන් ද්‍රාවණය එක් කිරීම.

• නිරීක්ෂණය: තද නිල්/කළු පැහැයක් ලැබීමෙන් පිෂ්ටය ඇති බව තහවුරු වේ.

4. සාධක අවශ්‍ය බව පෙන්වන පරීක්ෂණ:

• ආලෝකය අවශ්‍ය බව: පත්‍රයක කොටසක් කළු කඩදාසියකින් ආවරණය කිරීම.

• CO₂ අවශ්‍ය බව: ශාකයක කොටසක් පොටෑසියම් හයිඩ්‍රොක්සයිඩ් (KOH) ද්‍රාවණයක් සහිත පොලිතින් මල්ලකින් වැසීම (KOH මගින් CO₂ අවශෝෂණය කරයි).

• හරිතප්‍රද අවශ්‍ය බව: විචිත්‍ර පත්‍රයක් (උදා: ක්‍රෝටන්) භාවිතය.

5. O₂ පිටවන බව: ජලජ ශාකයක් (හයිඩ්‍රිල්ලා) පුනීලයකින් වසා, ඒ මත ජලයෙන් පිරවූ පරීක්ෂණ නළයක් යටිකුරු කිරීම. පිටවන වායුව දීප්තිමත්ව දැල්වෙන ලී කීරක් ඇල්ලීමෙන් O₂ බව තහවුරු කරයි.

• අපිෂ්ටනය (Destarching): පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කිරීමට පෙර, ශාකයේ පත්‍රවල ඇති පිෂ්ටය ඉවත් කිරීම සඳහා පැය 48ක් පමණ අඳුරේ තැබීම.

මතක තබා ගැනීමේ උපක්‍රම (Tips & Tricks)

1. සමීකරණය: සංගුණක "6 - 6 - 1 - 6" ලෙස මතක තබා ගන්න (CO₂, H₂O, C₆H₁₂O₆, O₂ සඳහා).

2. පිෂ්ට පරීක්ෂාවේ අරමුණු:

• ජලයේ තැම්බීම: සෛල පටල විනාශ කර අයඩීන් ඇතුළු වීමට සැලැස්වීම.

• මද්‍යසාරයේ තැම්බීම: හරිතප්‍රද ඉවත් කර වර්ණ විපර්යාසය පැහැදිලිව දැක ගැනීමට. (මද්‍යසාර ගිනිගන්නා සුළු නිසා ජල තාපකයක් අනිවාර්යයෙන්ම භාවිත කළ යුතුයි!)

1. KOH හි කාර්යය: KOH යනු CO₂ උරාගන්නා ද්‍රව්‍යයකි. මෙය විභාග ප්‍රශ්නවල බහුලව යෙදේ.

විභාග ගැටළු සඳහා ඉඟි

• බහුවරණ ප්‍රශ්න (MCQ): ප්‍රභාසංශ්ලේෂණයේ ඵල (ප්‍රධාන/අතුරු), අවශ්‍ය සාධක, සමීකරණය, සහ පරීක්ෂණ වලදී යොදාගන්නා ද්‍රව්‍යවල කාර්යභාරය (උදා: KOH) පිළිබඳව ප්‍රශ්න බලාපොරොත්තු වන්න.

• ව්‍යුහගත රචනා ප්‍රශ්න:

• බොහෝ විට පරීක්ෂණයක රූප සටහනක් ලබා දී, එහි නිරීක්ෂණ සහ නිගමන විමසයි. (උදා: කළු කඩදාසියකින් පත්‍රයක් ආවරණය කළ පරීක්ෂණය).

• පිෂ්ට පරීක්ෂාවේ පියවර පිළිවෙලින් ලිවීමට හෝ එහිදී යම් පියවරක් සිදු කිරීමට හේතුව විමසිය හැක.

• රචනා ප්‍රශ්න:

• "ප්‍රභාසංශ්ලේෂණය සඳහා ආලෝකය සහ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් අත්‍යවශ්‍ය බව පෙන්වන පරීක්ෂණ දෙකක් සැලසුම් කර විස්තර කරන්න."

• "ප්‍රභාසංශ්ලේෂණ ක්‍රියාවලිය හඳුන්වා, ජෛවගෝලයේ පැවැත්ම සඳහා එහි ඇති වැදගත්කම කරුණු 3ක් ඔස්සේ පැහැදිලි කරන්න." (වැදගත්කම: ආහාර නිෂ්පාදනය, O₂ නිපදවීම, වායුගෝලයේ CO₂/O₂ තුලිතතාව).