top of page

Lesson Notes

10 ශ්‍රේණිය

11 ශ්‍රේණිය

පාඩම 7: මූල ද්‍රව්‍ය හා සංයෝග ප්‍රමාණනය

Grade

10

Term

2

මේ පාඩම රසායන විද්‍යාවේ ගණිතමය පදනමයි. "මවුලය" කියන සංකල්පය හරියටම තේරුම් ගත්තොත්, රසායනික ගණනය කිරීම් ඉතාම පහසු වෙනවා. මෙය විභාගයේදී ලකුණු රැස් කිරීමට ඉතා වැදගත් වන පාඩමකි.


කෙටි සටහන් (Short Notes):

  1. සාපේක්ෂ පරමාණුක ස්කන්ධය (Ar): මූලද්‍රව්‍ය පරමාණුවක ස්කන්ධය, සම්මත ඒකකයකට (කාබන්-12 පරමාණුවක ස්කන්ධයෙන් 1/12 කට) සාපේක්ෂව දක්වන අගය.

  2. සාපේක්ෂ අණුක ස්කන්ධය (Mr): අණුවක අඩංගු සියලුම පරමාණුවල සාපේක්ෂ පරමාණුක ස්කන්ධයන්ගේ එකතුව.

  3. මවුලය (Mole): ද්‍රව්‍ය ප්‍රමාණය මනින SI ඒකකය. ඕනෑම ද්‍රව්‍යයක මවුල 1ක, අංශු 6.022 x 10²³ (ඇවගාඩ්රෝ නියතය) ප්‍රමාණයක් අඩංගු වේ.

  4. මවුලික ස්කන්ධය (Molar Mass - M): ද්‍රව්‍යයක මවුල 1ක ස්කන්ධය. මෙය ග්‍රෑම්/මවුල (gmol⁻¹) වලින් මනිනු ලබන අතර, සංඛ්‍යාත්මකව Mr ට සමාන වේ.

  5. ප්‍රධාන සමීකරණය: මවුල ගණන (n) = ස්කන්ධය (m) / මවුලික ස්කන්ධය (M)

ඉඟි සහ කෙටි ක්‍රම (Tips & Tricks):

  • Mr ගණනය: විභාගයේදී Ar අගයන් දෙනවා. ඔයාට තියෙන්නේ සූත්‍රයේ තියෙන පරමාණු ගණනින් Ar අගයන් ගුණ කරලා එකතු කරන්න විතරයි.

  • උදා: H₂SO₄ හි Mr = (H හි Ar × 2) + (S හි Ar × 1) + (O හි Ar × 4)

  • මවුල ත්‍රිකෝණය: ගණන් හදද්දී පටලැවෙනවා නම්, ත්‍රිකෝණයක් ඇඳලා උඩින් "ස්කන්ධය (m)" ද, පහළ කොටස් දෙකේ "මවුල ගණන (n)" සහ "මවුලික ස්කන්ධය (M)" ද ලියාගන්න. ඕනෑම රාශියක් හොයන්න, ඒක අතින් වහපුවාම ඉතිරි රාශීන් දෙක අතර සම්බන්ධය පේනවා.

වියාචනය (Disclaimer)

Idasara Academy ඉගෙනුම් සම්පත් නිර්මාණය කර ඇත්තේ සිසුන්ට මගපෙන්වීම, පුහුණුව සහ අධ්‍යයන උපායමාර්ග ලබාදී සහයෝගය දැක්වීමටය.

කෙසේ වෙතත්, සියලුම විභාග සහ නිල අවශ්‍යතා සඳහා, සිසුන් අනිවාර්යයෙන්ම ශ්‍රී ලංකා අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද නිල පෙළපොත් සහ සම්පත් පරිශීලනය කළ යුතුය.

ජාතික විභාග සඳහා අන්තර්ගතයේ නිල බලය ලත් මූලාශ්‍රය වනුයේ රජය විසින් නිකුත් කරනු ලබන මෙම ප්‍රකාශනයි.

bottom of page