Lesson Notes
Lessons
10 ශ්රේණිය
11 ශ්රේණිය
පළමු වාරය
දෙවන වාරය
තෙවන වාරය
24 වන පාඩම: කුලක (Sets)
Grade
11
Term
3
කෙටි සටහන්
මූලික සංකල්ප (පුනරීක්ෂණය):
කුලකයක්: මනාව නිර්වචනය කළ වස්තු සමූහයකි.
වෙන් රූප සටහන: කුලක රූපමය වශයෙන් දැක්වීමට යොදාගන්නා සටහනකි. සෘජුකෝණාස්රයෙන් සර්වත්ර කුලකය () ද, වෘත්තවලින් එහි උපකුලක ද නිරූපණය කෙරේ.
කුලක කර්ම:
මේලය (Union - ∪): කුලක දෙකෙහිම ඇති සියලුම අවයව. (A∪B - A හෝ B හෝ දෙකෙහිම)
ඡේදනය (Intersection - ∩): කුලක දෙකටම පොදු අවයව. (A∩B - A සහ B යන දෙකෙහිම)
අනුපූරකය (Complement - ′): සර්වත්ර කුලකයේ ඇති, නමුත් අදාළ කුලකයට අයත් නැති අවයව. (A′ - A ට අයත් නැති)
2. කුලක තුනක් සඳහා වෙන් රූප සටහන්:
මෙම ශ්රේණියේදී ප්රධාන වශයෙන් කුලක තුනක් (A, B, C) සහිත ගැටලු සාකච්ඡා කෙරේ.
වෙන් රූපයේ ඇති එක් එක් ප්රදේශය නිවැරදිව හඳුනා ගැනීම ඉතා වැදගත් වේ.
ප්රධාන ප්රදේශ:
තුනටම පොදු කොටස: A∩B∩C
A සහ B ට පමණක් පොදු කොටස: A∩B∩C′
A ට පමණක් අයත් කොටස: A∩B′∩C′
කුලක තුනටම අයත් නැති කොටස: (A∪B∪C)′
විභාගයට වැදගත් කරුණු
I වන ප්රශ්න පත්රයේ B කොටසේ අනිවාර්යයෙන්ම පාහේ ලකුණු 5ක ගැටලුවක් පැමිණේ.
බොහෝ විට වචන වලින් දෙන ලද ගැටලුවක තොරතුරු, හිස් වෙන් රූප සටහනක ඇතුළත් කර, එම සටහන ඇසුරෙන් අසන ප්රශ්නවලට පිළිතුරු දීමට සිදුවේ.
සමහරවිට, තොරතුරු ඇතුළත් කළ වෙන් රූප සටහනක් දී, එය අර්ථකථනය කිරීමට අදාළ ප්රශ්න අසනු ලැබේ.
ඉඟි සහ කෙටි ක්රම
ඇතුළත සිට පිටතට පුරවන්න (Start from the Inside Out): වචන වලින් දෙන ලද ගැටලුවක තොරතුරු වෙන් රූපයට ඇතුළත් කිරීමේදී, හැමවිටම කුලක තුනේම ඡේදනයෙන් (A∩B∩C) ආරම්භ කරන්න. ඉන්පසු කුලක දෙක බැගින් වූ ඡේදනවල ඉතිරිය පුරවා, අවසානයේ එක් එක් කුලකයට පමණක් අයත් කොටස් පුරවන්න. මෙය මෙම ගැටලු විසඳීමේ වඩාත්ම වැදගත් ක්රමයයි.
"පමණක්" යන වචනය ගැන සැලකිලිමත් වන්න:
"A සහ B වලට අයත්" (A∩B) යනු A∩B∩C′ සහ A∩B∩C යන කොටස් දෙකේම එකතුවයි.
"A සහ B වලට පමණක් අයත්" යනු A∩B∩C′ කොටස පමණි.
සමස්තය පරීක්ෂා කරන්න: වෙන් රූපයේ සියලුම කොටස්වල ඇති සංඛ්යාවල එකතුව, සර්වත්ර කුලකයේ මුළු අවයව ගණනට සමාන දැයි අවසානයේ පරීක්ෂා කරන්න.
මතක තබා ගත යුතු දේවල්
වෙන් රූපය පිරවීමේ පිළිවෙළ:
තුනටම පොදු කොටස (A∩B∩C)
දෙකට පමණක් පොදු කොටස් (A∩B∩C′, B∩C∩A′, A∩C∩B′)
එකකට පමණක් අයත් කොටස් (A∩B′∩C′, etc.)
තුනටම අයත් නැති කොටස ((A∪B∪C)′)
කුලක අංකනය: ∩ ("සහ"), ∪ ("හෝ"), ′ ("නොවන") යන සංකේතවල අර්ථය නිවැරදිව තේරුම් ගන්න.
ගැටලුව හොඳින් කියවා, දී ඇති සංඛ්යාව අදාළ වන්නේ කුමන ප්රදේශයට දැයි නිවැරදිව හඳුනාගැනීමෙන් පහසුවෙන් ලකුණු ලබාගත හැක.
වියාචනය (Disclaimer)
Idasara Academy ඉගෙනුම් සම්පත් නිර්මාණය කර ඇත්තේ සිසුන්ට මගපෙන්වීම, පුහුණුව සහ අධ්යයන උපායමාර්ග ලබාදී සහයෝගය දැක්වීමටය.
කෙසේ වෙතත්, සියලුම විභාග සහ නිල අවශ්යතා සඳහා, සිසුන් අනිවාර්යයෙන්ම ශ්රී ලංකා අධ්යාපන අමාත්යාංශයේ, අධ්යාපන ප්රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලද නිල පෙළපොත් සහ සම්පත් පරිශීලනය කළ යුතුය.
ජාතික විභාග සඳහා අන්තර්ගතයේ නිල බලය ලත් මූලාශ්රය වනුයේ රජය විසින් නිකුත් කරනු ලබන මෙම ප්රකාශනයි.
