Grade

10

Term

2

හැඳින්වීම: ප්‍රතිශත ගැටලු I සහ II ප්‍රශ්න පත්‍ර දෙකෙහිම අනිවාර්යයෙන්ම පැමිණේ. බදු, කොමිස්, වට්ටම්, ලාභ සහ අලාභ වැනි ප්‍රායෝගික ගණිත ගැටලු විසඳීමට මෙම පාඩම ඉතා වැදගත් වේ.

මට්ටම 1: සාමාන්‍ය සාමාර්ථයකට (F → S)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: "ප්‍රතිශතයක්" යනු කුමක්ද? 3/4 භාගය ප්‍රතිශතයක් ලෙස දක්වන්නේ කෙසේද?

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: රු. 800 කින් 15% ක් සොයන ආකාරය පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: රු. 5000ක වැටුපක් ලබන අයෙකුට 10%ක වැටුප් වර්ධකයක් ලැබේ. ඔහුගේ නව වැටුප සොයන්න.

4. ගැටලුව: ලකුණු 80කින් 60ක් ලබාගත් ශිෂ්‍යයෙකුගේ ලකුණු ප්‍රතිශතයක් ලෙස දක්වන්න.

මට්ටම 2: සම්මාන සාමාර්ථයකට (S → C)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: වට්ටමක් ලබා දීමේදී, වට්ටම් මුදල සහ ගෙවිය යුතු මුදල සොයන ක්‍රම දෙක මොනවාද?

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: රු. 12,000 ක භාණ්ඩයක් 8%ක වට්ටමක් යටතේ විකුණන විට විකුණුම් මිල සොයන ආකාරය පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: වරිපනම් බද්ද 4%ක් වන නිවසක වාර්ෂික තක්සේරු වටිනාකම රු. 30,000කි. කාර්තුවකට ගෙවිය යුතු වරිපනම් බද්ද සොයන්න.

4. ගැටලුව: රු. 800කට ගත් භාණ්ඩයක් රු. 920කට විකිණීමෙන් ලබන ලාභ ප්‍රතිශතය සොයන්න.

මට්ටම 3: විශිෂ්ට සාමාර්ථයකට (C → B)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: "එකතු කළ අගය මත බද්ද (VAT)" යනු කුමක්ද? එය භාණ්ඩයක අවසාන මිලට බලපාන්නේ කෙසේද?

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: 15%ක VAT බද්දක් එකතු කිරීමෙන් පසු භාණ්ඩයක මිල රු. 2300ක් විය. VAT බද්දට පෙර භාණ්ඩයේ මිල සොයන ආකාරය පියවරෙන් පියවර පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: නිවසක් විකිණීමේදී, එහි වටිනාකමෙන් පළමු රු. 100,000 සඳහා 3%ක ද, ඉතිරි මුදල සඳහා 2%ක ද කොමිස් මුදලක් තැරැව්කරුට ගෙවිය යුතුය. රු. 2,500,000 කට නිවස විකුණුවහොත්, තැරැව්කරුට ලැබෙන මුළු කොමිස් මුදල සොයන්න.

මට්ටම 4: විශිෂ්ටතම සාමාර්ථයකට (B → A)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: අනුයාත වට්ටම් (Successive Discounts) ලබා දීමේදී, මුළු වට්ටම් ප්‍රතිශතය, එක් එක් වට්ටම් ප්‍රතිශතවල සරල එකතුවට වඩා වෙනස් වන්නේ ඇයි?

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: රු. 10,000ක භාණ්ඩයකට 20%ක වට්ටමක් ලබා දී, එම අඩු කළ මිලට නැවත 10%ක වට්ටමක් ලබා දේ. භාණ්ඩය සඳහා ලබාදුන් මුළු වට්ටම් ප්‍රතිශතය සොයන ආකාරය පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: ව්‍යාපාරිකයෙක් භාණ්ඩයක් මිලදී ගත් මිලට වඩා 25%ක් වැඩිපුර මිල ලකුණු කර, විකිණීමේදී ලකුණු කළ මිලෙන් 10%ක වට්ටමක් ලබා දෙයි. ඔහුගේ සැබෑ ලාභ ප්‍රතිශතය සොයන්න.