Lessons
10 ශ්රේණිය
11 ශ්රේණිය
පාඩම 24: සමාන්තර ශ්රේඪි
Grade
10
Term
3
හැඳින්වීම: මෙය O/L II වන ප්රශ්න පත්රයේ A කොටසේ අනිවාර්යයෙන්ම එන ලකුණු 10ක ගැටලුවකි. n වන පදය සහ මුල් පද n හි ඓක්යය සෙවීමේ සූත්ර දෙක නිවැරදිව යොදා ගැනීමට මනා පුහුණුවක් අවශ්ය වේ.
මට්ටම 1: සාමාන්ය සාමාර්ථයකට (F → S)
මට පැහැදිලි කරන්න: "සමාන්තර ශ්රේඪියක්" යනු කුමක්ද? එහි "පොදු අන්තරය" සොයන්නේ කෙසේද?
මේක කරන්නේ කොහොමද?:
5, 8, 11, 14, ...යන ශ්රේඪියේ 10 වන පදය සොයන ආකාරය පියවරෙන් පියවර පෙන්වන්න.ගැටලුව: මුල් පදය 4 සහ පොදු අන්තරය 3 වන සමාන්තර ශ්රේඪියක මුල් පද 5 ලියන්න.
ගැටලුව:
20, 15, 10, ...ශ්රේඪියේ 8 වන පදය සොයන්න.
මට්ටම 2: සම්මාන සාමාර්ථයකට (S → C)
මට පැහැදිලි කරන්න: සමාන්තර ශ්රේඪියක මුල් පද
nහි ඓක්යය සෙවීමට ඇති සූත්ර දෙක මොනවාද? ඒවා භාවිතා කරන අවස්ථා මොනවාද?මේක කරන්නේ කොහොමද?:
3, 7, 11, ...ශ්රේඪියේ මුල් පද 20 හි ඓක්යයSn = n/2 {2a+(n-1)d}සූත්රය භාවිතයෙන් සොයන ආකාරය පෙන්වන්න.ගැටලුව:
5, 10, 15, ..., 100ශ්රේඪියේ පද ගණන සොයා, එම පද සියල්ලේ ඓක්යය සොයන්න.ගැටලුව: සමාන්තර ශ්රේඪියක 5 වන පදය 18ක් ද, පොදු අන්තරය 4ක් ද වේ. එහි මුල් පදය සොයන්න.
මට්ටම 3: විශිෂ්ට සාමාර්ථයකට (C → B)
මට පැහැදිලි කරන්න:
Tn = 3n - 1ලෙස දෙන ලද ශ්රේඪියක්, සමාන්තර ශ්රේඪියක් බව පෙන්වන්නේ කෙසේද? එහි පොදු අන්තරය කුමක්ද?මේක කරන්නේ කොහොමද?: සමාන්තර ශ්රේඪියක 3 වන පදය 10ක් ද, 8 වන පදය 25ක් ද වේ. එම ශ්රේඪියේ මුල් පදය සහ පොදු අන්තරය සොයන ආකාරය (සමගාමී සමීකරණ මගින්) පෙන්වන්න.
ගැටලුව: 100ත් 300ත් අතර 7න් බෙදෙන සංඛ්යා සියල්ලේ ඓක්යය සොයන්න.
මට්ටම 4: විශිෂ්ටතම සාමාර්ථයකට (B → A)
ගැටලුව: සමාන්තර ශ්රේඪියක මුල් පද 10 හි ඓක්යය 120ක් ද, මුල් පද 20 හි ඓක්යය 440ක් ද වේ. ශ්රේඪියේ මුල් පදය සහ පොදු අන්තරය සොයන්න.
මේක කරන්නේ කොහොමද?: සමාන්තර ශ්රේඪියක මුල් පද
nහි ඓක්යයSn = n² - 8nමගින් දෙනු ලැබේ. ශ්රේඪියේnවන පදය (Tn) සඳහා ප්රකාශනයක් සොයන ආකාරයTn = Sn - Sn₋₁ඇසුරින් පෙන්වන්න.ගැටලුව: පුද්ගලයෙකු පළමු දිනයේ රු. 50ක් ද, දෙවන දිනයේ රු. 55ක් ද, තෙවන දිනයේ රු. 60ක් ද ආදී වශයෙන් ඉතිරි කරයි. ඔහුට රු. 1325ක් ඉතිරි කර ගැනීමට දින කීයක් ගතවේද?
වියාචනය (Disclaimer)
Idasara Academy ඉගෙනුම් සම්පත් නිර්මාණය කර ඇත්තේ සිසුන්ට මගපෙන්වීම, පුහුණුව සහ අධ්යයන උපායමාර්ග ලබාදී සහයෝගය දැක්වීමටය.
කෙසේ වෙතත්, සියලුම විභාග සහ නිල අවශ්යතා සඳහා, සිසුන් අනිවාර්යයෙන්ම ශ්රී ලංකා අධ්යාපන අමාත්යාංශයේ, අධ්යාපන ප්රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලද නිල පෙළපොත් සහ සම්පත් පරිශීලනය කළ යුතුය.
ජාතික විභාග සඳහා අන්තර්ගතයේ නිල බලය ලත් මූලාශ්රය වනුයේ රජය විසින් නිකුත් කරනු ලබන මෙම ප්රකාශනයි.
