Grade

10

Term

1

හැඳින්වීම: භාග යනු ගණිතයේ මූලිකම සංකල්පයකි. O/L විභාගයේදී, වෙනත් පාඩම් සමඟ සම්බන්ධ කරමින් (උදා: ප්‍රතිශත, සම්භාවිතාව) භාග ගැටලු අනිවාර්යයෙන්ම පැමිණේ. BODMAS නීතිය නිවැරදිව භාවිත කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.

මට්ටම 1: සාමාන්‍ය සාමාර්ථයකට (F → S)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: නියම භාග, විෂම භාග සහ මිශ්‍ර සංඛ්‍යා අතර වෙනස උදාහරණ සහිතව පෙන්වන්න.

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: 2/3 + 1/4 සුළු කරන ආකාරය පියවරෙන් පියවර පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: සුළු කරන්න: (3/5) × (10/21)

4. ගැටලුව: 3 1/2 විෂම භාගයක් ලෙස ලියන්න.

මට්ටම 2: සම්මාන සාමාර්ථයකට (S → C)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: BODMAS නීතිය යනු කුමක්ද? (1/2 + 1/3) × 3/5 යන ප්‍රකාශනයට එය යොදන ආකාරය පෙන්වන්න.

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: (2 1/3) ÷ (1 1/6) සුළු කරන ආකාරය පියවරෙන් පියවර පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: සුළු කරන්න: (3/4 - 1/3) ÷ 5/6

4. ගැටලුව: නිමල්ගේ මාසික වැටුපෙන් 1/4 ක් ආහාර සඳහා ද, 1/5 ක් ගමන් වියදම් සඳහා ද වැය කරයි. ඔහු වැටුපෙන් කුමන භාගයක් වැය කර ඇත්ද?

මට්ටම 3: විශිෂ්ට සාමාර්ථයකට (C → B)

1. මට පැහැදිලි කරන්න: භාගයක් තවත් භාගයකින් බෙදීම යනු, බෙදනු ලබන භාගයේ පරස්පරයෙන් ගුණ කිරීම යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ කුමක්ද?

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: (2 1/2 - 1 1/3) × 3/5 + 1/2 සුළු කරන ආකාරය පියවරෙන් පියවර පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: ඉඩමකින් 3/7 ක් ප්‍රදීප්ට අයත්ය. ඔහු ඉතිරි කොටසෙන් 1/4 ක් මිලදී ගත්තේය. දැන් ඔහු සතු ඉඩම් ප්‍රමාණය මුළු ඉඩමෙන් කවර භාගයක්ද?

4. ගැටලුව: ටැංකියකින් 4/5 ක් ජලයෙන් පිරී තිබුණි. ඉන් ලීටර් 350ක් භාවිත කළ පසු 1/3 ක් ඉතිරි විය. ටැංකියේ සම්පූර්ණ ධාරිතාව සොයන්න.

මට්ටම 4: විශිෂ්ටතම සාමාර්ථයකට (B → A)

1. ගැටලුව: රාජ් තම මුදලින් 2/3 ක් පොත් මිලදී ගැනීමට වැය කළේය. ඉතිරියෙන් 1/4 ක් ගමන් වියදම් සඳහා වැය කළ පසු ඔහු අත රු. 500ක් ඉතිරි විය. ඔහු සතු වූ මුල් මුදල සොයන්න.

2. මේක කරන්නේ කොහොමද?: [ (2 1/2 + 1 2/3) / (1 1/5 + 4/15) ] ප්‍රකාශනය සුළු කරන ආකාරය පියවරෙන් පියවර පෙන්වන්න.

3. ගැටලුව: A, B සහ C ලාභ බෙදා ගත්තේය. A ට ලාභයෙන් 2/7 ක් ද, B ට A මෙන් දෙගුණයක් ද, ඉතිරිය C ට ද ලැබිණි. C ට ලැබුණු ලාභය මුළු ලාභයෙන් කවර භාගයක්ද?

4. ගැටලුව: චාරිකාවක සම්පූර්ණ වියදමෙන් 4/7 ක් ආහාර සඳහා ද, ඉතිරියෙන් 2/3 ක් ගමන් ගාස්තු සඳහා ද වැය විය. අනෙකුත් වියදම් සඳහා රු. 800ක් වැයවූයේ නම්, චාරිකාවේ මුළු වියදම සොයන්න.